فرهنگ تحلیلی خواب گزاری در متون برجسته ی ادبی تا قرن هفتم

انسان پیوسته در تلاش بوده تا مفهومی را برای رویاهای خویش به دست آورد. او در این زمینه به دانشی با عنوان علم تعبیرخواب دست یافته است. این دانش که قرآن کریم از آن به عنوان موهبتی الهی یاد می کند،تفسیر و شرح تصاویر و حوادثی است که در عالم خواب روی می دهد؛ و خواب¬گزار شخصی است که این تفسیر و شرح را انجام می¬دهد. قرآن کریم و بسیاری از دانشمندان برخی خواب ها را حقیقی و اخباری از آینده دانسته، از آن ها با عنوان رویای صادقه یاد می کنند. در ادب فارسی علم تعبیر بسیار مورد توجه شعرا و نویسندگان بوده و بخشی از آثار آنان را به خود اختصاص داده است.شعرا و نویسندگان گاه لحظات تلخ و شیرین زندگی را در قالب خواب و رویا بیان کرده و تعبیر می کنند. رویاهای مرتبط با پیامبران نیز از جمله موضوعات موجود در متون ادبی است. متأسفانه در زمینه ی علم تعبیر خواب متون ادبی کمتر مورد توجّه قرار گرفته اند. لذا در این اثر موارد موجود در ادب فارسیتا قرن هفتم از متون ادبی استخراج و به صورت فرهنگی الفبایی در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. همچنین نمونه هایی از رویای صادقه و رویاهای مرتبط با پیامبران نیز مطرح شده است. در نهایت به این موارد اشاره می کنیم که تعابیر موجود در آیات و روایات معتبرترین شکل تعبیر محسوب می شوند. اگرچه ادبا و معبّران در تعبیر خواب ها بسیار به آیات قرآن توجه نشان داده و آن را مورد استفاده قرار داده اند؛ امّا در هنگام تعبیر، بیشتر تحت تأثیر فرهنگ و دانش شخصی خود بوده اند و بازتاب فرهنگ و اعتقادات معبّران در هنگام تعبیر به روشنی دیده می شود. شغل و مذهب خواب بیننده نیز در تعبیرها تأثیر فراوانی داشته و بعضی تعابیر در نزد عامّه ی مردم رواج و گسترش یافته اند.